nternet Protocol version 6 یا به اختصار IPv6 جدیدترین نسخه پروتکل اینترنت (Internet Protocol) است که ارتباط‌های اینترنتی بر پایه آن شکل میگیرد. این نسخه قرار است جای نسخه ۴ این پروتکل (IPv4) را بگیرد.
ورژن های ۱و ۲ و ۳ و ۵ ، هیچگاه در جایی غیر از آزمایشگاه استفاده نشدند و تنها دو ورژن ۴ و ۶ آن استاندارد شده و به مرحله ی پیاده سازی رسیده اند.IPv4 و IPv6 توسط سازمان (IANA (Internet Assigned Numbers Authority تخصیص داده می شوند.
IPv4 از فضای آدرس ۳۲ بیت استفاده میکند و قابلیت آدرس دهی به ۴ میلیارد آدرس در اینترنت را فراهم میسازد، از این ۴ میلیارد در حدود ۱ میلیاردIP ، رزرو می باشد و بمنظور R&D مورد استفاده قرار میگیرد. فضای آدرس دهی IPv6 ،۱۲۸ بیت میباشد بنابراین IPv6 اجازه ی آدرس دهی به ۱۲۸^۲ آدرس در اینترنت را به ما می دهد.
همانطور که در مقاله قبلی نیز گفته شد، IPv6 مشکل فضای آدرس دهی که هم اکنون با آن مواجهه هستیم را برطرف می نماید.
حدود ۲۰ سالی از تولید IPv6 می گذرد ولی در سال های اخیر مورد استفاده قرار گرفته است. کشورهای اروپایی در ادارات دولتی خود از IPv6 استفاده می کنند و نزدیک به ۴ سال است که مخابرات ایران هم از IPv6 استفاده می کند.
از ویندوز سرور ۲۰۰۸ به بعد اکثر سرویس های شبکه ای هم چون DNS ، DHCP و AD و ….، IPv6 را پشتیبانی می کنند.
ساختار IPv6
IPv4 از ۴ octet هشت بیتی تشکیل شده است که هر ۸ بیت با یک نقطه (.) از ۸ بیت بعدی جدا می شود. بعنوان مثال
IPv4 نمایش باینری:
۱۱۰۰۰۰۰۰٫۱۰۱۰۱۰۰۰٫۰۰۰۰۰۰۰۱٫۰۰۰۰۰۰۰۱
IPv4 نمایش دسیمال:
۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۱
IPv6 از ۸ octet شانزده بیتی تشکیل شده است که هر ۱۶ بیت با یک دو نقطه (:) از ۱۶ بیت بعدی خود جدا می شود.
IPv6 نمایش باینری:
۱۱۱۱۰۰۰۰۱۱۱۰۰۰۰۱:۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱:۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰:۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰:۱۰۱۱۱۱۱۱۱۱۰۰۰۰۱:۱۰۰۱۰۱۱۰۰۰۰۰۱:۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰:۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱۰۱۰
IPv6 نمایش هگزا:
F0E1:0001:0000:0000:2FE1:12C1:0000:000A
اگر IPv6 را به مبنای ۱۰ ببریم، خواندن و نوشتن آن بسیار دشوار می شود بنابراین به صورت Hexadecimal (مبنای ۱۶) می نویسم.
پس از تبدیل باینری IPv6 به هگزا دسیمال خواندن و نوشتن این IP همچنان سخت میباشد. به همین منظور در IPv6 برخلاف IPv4 قاعده ای به نام قاعده ساده سازی تعریف شده است.
قاعده ساده سازی
۱- در بخش هایی که قبل از یک عدد یا حرف ۳ تا صفر بود (یعنی octet با صفر شروع شود) می توان آن صفرها را حذف کرد. بعنوان مثال: ۰۰۰۱ = ۱ ، ۰۰FF = FF ، ۰DB8 = DB8
۲- در هر بخشی که یک octet کامل یعنی یک ۱۶ بیت یا دو ۱۶ بیت یا هفت ۱۶ بیت پشت سر هم صفر بود می توان فقط یکبار همه صفر ها را حذف کرده و دو بار علامت دو نقطه (:) را پشت سر هم به جای آنها قرار دهیم. بعنوان مثال:
۰۰۰۰:۰۰۰۰ = ::
مزیت های IPv6
۱- Address Space بیشتری را ساپورت می کند.
۲- در IPv6 ، Broadcast وجود ندارد. ( به جای آن از Multicast استفاده می کند)
۳- نسبت به IPv4 ، Routing Table های کوچکتری ایجاد می کند بنابراین پردازش توسط روتر ها ساده تر می شود.
۴- استفاده از پروتکل IPSec در IPv4 ، Optional بود ولی در IPv6 الزامی میباشد که این مورد امنیت الزامی لایه شبکه را در پی دارد.
۵- در IPv6 سرویس Qos بهینه شده است.
۶- در IPv4 اگر تنظیمات کارت شبکه دستگاهی را در مود Dynamic قرار دهیم و این دستگاه به هر دلیلی Server DHCP را پیدا نکند و یاServer DHCP کار نکند. دستگاه IP آدرس (PIPA (Automatic Private IP Addressing می گیرد ولی تنظیمات Option ها را مثل تنظیمات DG و DNS و … را نمی گیرد. در این حالت در IPv6 دستگاه یکIP آدرس Auto Configure می گیرد (مثل APIPA) با این تفاوت که تنظیمات Option ها را هم می گیرد.
تفاوت های IPv4 با IPv6
۱- Fragmentation : در IPv4 توسط Router ها و در IPv6 توسط Host ها انجام می شود.
۲- Address Resolution : در IPv4 پروتکل ARP جهت پیدا کردن مک آدرس ها استفاده میشد ولی در IPv6 هر دستگاه پکت را به همسایه خود میدهد که باعث کاهش ترافیک می شود.
۳- پروتکل IGMP : در IPv4 پروتکل IGMP وجود داشت ولی در IPv6 ،Discovery Multicast Listener به جای آن می باشد.
۴- پروتکل ICMP : درIPv4 ، Optional ولی در IPv6 ، Required می باشد.
۵- DNS Host Record : برای تبدیل نام به IPv4 از A رکورد و برای تبدیل به IPv6 از AAAA استفاده می شود.
۶- DNS Reverse Lookup Zone : در IPv4 به صورت IN-ADDR.ARPA و در IPv6 به صورت IPv6.ARPA می باشد.
۷- Minimum Packet Size : سایز پکت در IPv4 ، ۵۷۶ بایت و در IPv6 1280 بایت می باشد.
انواع IP آدرس ها
۱- Unspecified : در IPv4 برابر ۰٫۰٫۰٫۰ و در IPv6 برابر :: (یعنی هر ۱۲۸ بیت، صفر میباشد) می باشد.
در IPv4 آدرس صفر در مباحث Route استفاده میشود و در IPv6 جهت پیدا کردن مبدا Host توسط نرم افزارها به کار برده می شود.
۲- Loopback : در IPv4 برابر ۱۲۷٫۰٫۰٫۱ و در IPv6 برابر ::۱ (یعنی ۱۱۲ بیت اول صفر میباشد) می باشد.
۳- AutoConfigured : در IPv4 به آن APIPA و در IPv6 به آن Link-Local گفته میشود که به ترتیب مقادیر آن به ترتیب برابر است با ۱۶۹٫۲۵۴٫۰٫۰٫/۱۶ و FE80::/64
۴- Multicast : در Ipv4 برابر ۲۲۴٫۰٫۰٫۰/۲۴ و در IPv6 برابر FE00::/8 می باشد.
۵- Broadcast : در IPv4 255.255.255.255 میباشد و در IPv6 به جای آن از Multicast استفاده می شود.
۶- Global : معادل IP آدرس های Public در IPv4 می باشد. مانند : ۷۴٫۱۲۵٫۱۹۵٫۱۰۲
معمولا IP آدرس های Global در IPv6 به این صورت می باشند: ۲۰۰۱::۱
۷- Site-Local : معادل IP آدرس های Private در IPv4 می باشد. مانند : ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۱
IP آدرس های Site-Local در IPv6 با FEC شروع می شوند.
